Thực hiện nghĩa vụ quân sự là trách nhiệm của mỗi công dân đối với Tổ quốc, không phân biệt dân tộc, thành phần xã hội, tín ngưỡng, tôn giáo, trình độ văn hóa, nghề nghiệp … nhằm góp phần xây dựng nền quốc phòng toàn dân, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Điều 30 Luật Nghĩa vụ quân sự 2015 đã quy định công dân trong độ tuổi từ đủ 18 tuổi đến hết 25 tuổi là đối tượng được gọi nhập ngũ; đối với công dân học cao đẳng, đại học đã được tạm hoãn gọi nhập ngũ thì độ tuổi nhập ngũ đến hết 27 tuổi.
Tuy nhiên, vẫn còn nhiều trường hợp công dân trong độ tuổi nhập ngũ thiếu tinh thần, trách nhiệm, tìm nhiều cách để được tạm hoãn hoặc miễn thực hiện nghĩa vụ quân sự không đúng quy định. Thời gian gần đây, các cơ quan chức năng đã phát hiện và xử lý nhiều trường hợp hoãn, miễn nhập ngũ không đúng quy định, trong đó nổi lên trường hợp, một số công dân trong độ tuổi nhập ngũ, mặc dù không tham gia học tập tại các trường đại học, cao đẳng (có trường hợp chưa tốt nghiệp THCS, THPT …) nhưng đã tìm cách thông qua các trang mạng xã hội Facebook, Zalo… để tìm hiểu và liên hệ với các đối tượng chuyên làm giả các loại văn bằng, chứng chỉ để đặt làm giả các loại giấy chứng nhận đang là sinh viên học tại các trường đại học, cao đẳng trong nước, sau đó sử dụng các giấy chứng nhận giả này để nộp cho các cơ quan chức năng nhằm mục đích hoãn thời gian nhập ngũ (Điều 41 Luật Nghĩa vụ quân sự 2015 được bổ sung bởi điểm c khoản 1 Điều 49 Luật Dân quân tự vệ 2019 quy định các trường hợp được tạm hoãn gọi nhập ngũ, trong đó, quy định trường hợp công dân đang học tại cơ sở giáo dục phổ thông; đang được đào tạo trình độ đại học hệ chính quy thuộc cơ sở giáo dục đại học, trình độ cao đẳng hệ chính quy thuộc cơ sở giáo dục nghề nghiệp trong thời gian một khóa đào tạo của một trình độ đào tạo). Thông qua thủ đoạn này, nhiều công dân trong độ tuổi nhập ngũ đã được hoãn nhập ngũ, có trường hợp được hoãn trong nhiều năm.
Thời gian qua, cùng với sự phát triển của khoa học, kỹ thuật, công nghệ làm giả các văn bằng, chứng chỉ cũng ngày càng tinh vi, nếu không có chuyên môn hoặc các thiết bị chuyên dụng kiểm tra, rất khó để phát hiện, phân biệt được tính hợp pháp của các loại giấy tờ này. Bên cạnh đó, một số đơn vị, địa phương làm công tác tuyển quân vẫn còn thiếu chặt chẽ trong việc kiểm tra, rà soát, xét duyệt các trường hợp công dân trong độ tuổi nhập ngũ, để các đối tượng lợi dụng thực hiện hành vi như trên.
Do đó, để thực hiện tốt các đợt tuyển quân trong thời gian đến, các cơ quan, đơn vị chức năng cần phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương tuyển quân để tuyên truyền, vận động thanh niên tích cực, chủ động thực hiện nghĩa vụ quân sự; đồng thời cần phải kiểm tra chặt chẽ, đúng quy trình xét duyệt đối với thanh niên trong độ tuổi nhập ngũ để tránh trường hợp sót lọt hoặc sơ hở để các đối tượng lợi dụng thực hiện các hành vi tương tự như trên.
